XI Rajd z cyklu
"Śladami Zamków, Pałaców i Dworów Ziemi Lubuskiej"
7.09.2024 r.
Trasa XI Rajdu z cyklu „Śladami Zamków, Pałaców i Dworów ZiemiLlubuskiej” zawiodła nas w okolice Zielonej Góry. Zwiedziliśmy zamek Broniszów i pałace w Drzonowie, Zatoniu, Przytoku, Zaborze, Bojadłach i Klenicy.
Większość zwiedzanych obiektów zachowane jest w dobrym stanie lub są w odbudowie. Wczesnym rankiem, bo o godzinie 6.00 7 września 2024 roku wyruszyliśmy do Broniszowa, gdzie powitał nas obecny właściciel zamku Cezary Lusiński i zaprosił nas na poranną kawę. Opowiedział nam historię zamku oraz o planach jego odbudowy. Zwiedzaliśmy kolejne restaurowane pomieszczenia. Właściciel stwierdził, że do całkowitej odbudowy zamku potrzebny będzie worek pieniędzy. Spacerkiem obeszliśmy zamek podziwiając jego wielkość i ciekawą architekturę. Pożegnaliśmy właściciela życząc mu dużo samozaparcia w realizacji planów.
Następnie ruszyliśmy do Drzonowa na zwiedzanie Lubuskiego Muzeum Wojskowego. Siedzibę muzeum stanowi klasycystyczny pałac wraz z przylegającym do niego założeniem parkowym. W muzeum znajduje się ponad 3500 eksponatów. Są tu zbiory: ciężkiego sprzętu wojskowego, lotnictwa militarnego, broni maszynowej, broni palnej, broni białej, uzbrojenia ochronnego, umundurowania, oporządzenia i wyposażenia, odznaczeń, dokumentów, map i zdjęć. Przewodnik oprowadzający nas opowiadał nam o historii zdobycia poszczególnych eksponatów i ich renowacji.
Następnie po przejechaniu 25 km dotarliśmy do ruin pałacu w Zatoniu. Nasz gorzowski historyk Błażej oprowadził nas po poszczególnych pomieszczeniach opowiadając o ich przeznaczeniu. Krótka przerwa na kawę i pyszne lody w kawiarence przy pałacu i jedziemy dalej do Przytoku.
Pałac w Przytoku został wybudowany w latach 1864-1867 w miejscu starej budowli gotyckiej. Na terenie znajduje się także park krajobrazowy założony w 1792 r. Obecny wygląd pałacu nie zmienił się od tamtego czasu, był remontowany i zabezpieczony. W 1986 roku po remoncie założono w pałacu Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. Od tamtej pory sukcesywnie zmieniały się formy działalności placówki, a od 2006 r. w pałacu mieści się Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii im. Ireny Sendlerowej i z tego powodu, nie ma możliwości zwiedzania go.
Niedaleko, bo 5 km dalej znajduje się pałac w Zaborze. Barakowy Pałac z XVII wieku, zwany ze względu na otaczającą obiekt fosę „Zamkiem” został zaprojektowany w kształcie podkowy, posiada 3 kondygnacje, na których mieszczą się sale wzorowane na wczesnobarokowych francuskich rezydencjach. Na terenie obiektu znajduje się 6 oficyn zamkowych, okazała fontanna oraz park o powierzchni 20 ha z licznymi okazami ciekawych drzew. Ze względu na obecną funkcję obiektu, jego wnętrza nie są dostępne do zwiedzania - zobaczyliśmy go tylko z zewnątrz. Od 1998 roku w obiekcie funkcjonuje Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży, w którym diagnozowane są oraz leczone zaburzenia zdrowia psychicznego u dzieci i młodzieży. Jego historię i o kolejnych właścicielach opowiedział nam Błażej.
Do pałacu w Bajadłąch docieramy po przejechaniu 12 km. W pałacu przywitała nas Prezes Fundacji Aneta Kamińska i zaprosiła na obiad. Po obiedzie poczęstowano nas kawą ciastkiem lub lodami. Po tej przerwie zwiedziliśmy wnętrza i okolice odbudowującego się pałacu. O historii i planach odbudowy opowiadała nam wiceprezes fundacji Dorota Krupka. Pierwotna budowla barokowa na miejscu wcześniejszego założenia powstała w 1707 r. Uległa pożarowi w 1731 r. Na jej miejscu David Heinrich von Kottwitz wybudował pałac wraz z kordegardami w 1735 r. Właścicielami pałacu była hrabiowska rodzina von Kottwitz (linia z Konotopu), gen. armii von Scheffer-Boyadel, obecnie Arkadiusz Michoński. Od 2014 r. w pałacu działa Fundacja Pałac Bojadła.
Wracamy do Gorzowa. Po drodze zatrzymujemy się Klenicy. Oglądamy pałac z zewnątrz, a o jego historii opowiadał nam Błażej. Dzisiaj własność prywatna niszczejąca.
W XI Rajdzie uczestniczyło 33 uczestników. Naszym przewodnikiem był Błażej Skaziński.
Organizatorem Rajdu z ramienia Oddziału PTTK „Stilon” był Aleksander Grabowski.
Opis i zdjęcia Aleksander Grabowski.
___________________________________________________________________________________________________________
XXXIX Rajd z cyklu
"Góry i Parki Narodowe”- Krasnobród
w dniach 5-11.08.2024 roku
zorganizował Aleksander Grabowski. Roztocze. Był to mój czwarty wypad na Roztocze zorganizowany przez Oddział PTTK ,,Stilon”.
Pierwszy to 1985 rok, wyjazd autokarowy członków i sympatyków z grupą dzieci. Namioty rozbiliśmy na polu namiotowym w Zwierzyńcu. II Rajd z cyklu „Parki Narodowe”, rajd zorganizował Andrzej Kadur. Drugi raz gościliśmy na Roztoczu w roku 2000. Była to wycieczka autokarowa po ziemi lubelskiej zorganizowana przez Juliusza Kuźmę. W roku 2018 i 2024 byłem organizatorem trzeciego i czwartego Rajdu z cyklu „Góry i Parki Narodowe – „Krasnobród”.
W ciągu 5 dni pobytu na Roztoczu zwiedziliśmy: Lublin Tomaszów Mazowiecki, Krasnobród, Zamość, Szczebrzeszyn i Zwierzyniec. Spacerowaliśmy po rezerwacie „Szumy Nad Tanwią” i rezerwacie „Czartowe Pole”. Odwiedziliśmy Sanktuarium Św. Antoniego i kaplicę na wodzie w Radecznicy. Zapoznaliśmy się się z Skansenem Etnograficznym „Zagroda w Guciowe” i spacerowaliśmy po Zwierzynieckim Parku Narodowym zdobywając górę Bukową. W Górecku Kościelnym zwiedziliśmy kościół p. św. Stanisława i Kaplicę na wodzie oraz wiele innych ciekawych miejsc.
Opis: Aleksander Grabowski,
Zdjęcia: Bernarda Burghardt i Aleksander Grabowski
___________________________________________________________________________________________________________
Pierwszą miejscowością, którą odwiedziliśmy, położną w widłach Warty i Noteci był Santok.
Zajrzeliśmy do Muzeum Grodu Santok, gdzie prezentowane są zabytki archeologiczne z badań prowadzonych na grodzisku. Promem przeprawiliśmy się na lewy brzeg Warty i z przewodnikiem ścieżką edukacyjną przechadzaliśmy się po piastowskim grodzie, o którym Gall Anonim pisał: „że Santok jest strażnicą i kluczem królestwa polskiego”. Stąd rozpościera się widok na kamienną wieżę z 1930 r. Przechodzimy do Baszty, gdzie ciepło przyjmuje nas jej gospodarz Jerzy Gąsiorek - artysta, rzeźbiarz, poeta. Podziwiamy jego rzeźby i twórczość, który w jednym z wierszy pisze „z mojej wieży fruwają anioły”. Z wieży mogliśmy zachwycać się też pięknym widokiem na zakole Warty i wpadającą do niej Noteć.
Dalej jedziemy do Murzynowa i zatrzymujemy się przy pałacu w stylu neoklasycznym z początku XIX wieku. Pałac został wybudowany wg projektu architekta Edwarda Knoblach dla właściciela ziemskiego Adolfa Pfluga i jest odkryciem naszego przewodnika Błażeja Skazińskiego. Obecnie w pałacu mieści się szkoła. Zachowały się zbudowania folwarczne i gorzelnia.
Następnie jedziemy do Skwierzyny – miasteczka położonego w dolinie Warty. Z zewnątrz oglądamy ratusz w stylu neorenesansowym z początku XIX wieku, kamienice, kościół parafialny pw. św. Mikołaja i cmentarz żydowski. Kirkut jest jednym z największych w województwie lubuskim - zajmuje 2,23 ha, na którym zachowało się 247 macew.
Ostatnim celem naszego zwiedzania był pałac neobarokowy w Wiejcach, któremu ostateczną formę nadał Aleksander von Benningsen. Obecnie w pałacu funkcjonuje hotel. Pałac otacza park ze starymi drzewami i trzema stawami, a za bramką parkową płynie rzeka „Polska Pani Warta”. „Polska Pani Warta” to tytuł książki autorstwa członków Klubu Regionalistów działającego przy WiMBP w Gorzowie Wlkp., w której jest jej opis rzeki od jej źródła do ujścia, o tym jakie przez wieki Warta miała znaczenie dla ludzi nad nią zamieszkujących.
Zadowoleni i wzbogaceni o historię naszego regionu wracamy do domu.
Tekst: Bernarda Burghardt
Zdjęcia: Jacek Mickowski, Bernarda Burghardt
___________________________________________________________________________________________________________
OPISÓWKA Z BOLESŁAWCA
Bolesławiec to miasto ceramiki jednej z najbardziej rozpoznawalnej na świecie. Słynie z charakterystycznych, wykonywanych z dużą dbałością o szczegóły, szkliwionych naczyń w kobaltowych dekoracjach. Każdy wyrób ceramiki jest ręcznie wykonany, przy użyciu specjalnego rodzaju gliny, która jest wypalana w wysokiej temperaturze. Do dziś używa się tradycyjnych metod przy tworzeniu i zdobieniu oraz wypalaniu ceramiki.
Zwiedzanie rozpoczęliśmy od Muzeum Ceramiki, które od kilku miesięcy mieści się w Pałacu Pucklera. Poznaliśmy historię ceramiki od XVIII w. Zobaczyliśmy jak techniki jej wytwarzania ewoluowały przez kolejne wieki. W muzeum znajduje się duża kolekcja ceramiki wyprodukowanej we flagowych zakładach ceramicznych Bolesławca, w tym nagrodzonej w różnych konkursach.
Następnie udaliśmy się na Rynek. Otaczają go z czterech stron rzędy pomalowanych w przeróżne kolory kamienic, a na środku stoi imponujących rozmiarów Ratusz. Miejski Ratusz, wzniesiony w roku 1535, reprezentuje klasyczny styl barokowy z gotyckimi elementami wieży i wnętrz. Obecnie pełni funkcję siedziby władz miejskich.
Nadmienić należy, że kamienice otaczające Ratusz uległy zniszczeniu podczas działań wojennych w 1945 roku. Zostały pieczołowicie odrestaurowane w latach
60-tych XX w. Wyglądają przepięknie. W jednej z bolesławieckich kamienic zobaczyliśmy bramę piastowską z XVIII wieku, w której wiszą dawne pieczęcie książąt śląskich.
Tuż przy Rynku znajduje się architektoniczna perełka Bolesławca, czyli Bazylika Maryjna powstała w XV w. We wnętrzu na szczególną uwagę zasługują dwa z barokowych ołtarzy bocznych św. Barbary (z chrzcielnicą z 1727 roku) i św. Katarzyny (z XVII-wiecznymi obrazami), a także stojące przy wejściu rzeźby świętych, przeniesione z różnych miejsc miasta. Wokół kościoła znajdują się barokowe rzeźby wykonane przez konstruktora ołtarza.
Jednym z najcenniejszych bolesławieckich zabytków jest pomnik feldmarszałka Michaiła Illarionowicza Kutuzowa, który zmarł w 28.04.1813 r. w Bolesławcu.
Podczas spaceru po Bolesławcu zobaczyliśmy m.in. siedzibę Sądu Rejonowego (w XIX w. gimnazjum), budynek teatru, dawne budynki łaźni, krytego basenu oraz rzymskiej łaźni parowej. Podziwialiśmy piękne, okazałe wille z ogrodami oraz parki.
Na zakończenie naszej wycieczki obejrzeliśmy zachwycający korowód otwarcia 30 Bolesławieckiego Święta Ceramiki. Uczestniczyły w nim wszystkie zakłady pracy, organizacje i stowarzyszenia Bolesławca. Korowód był kolorowy i radosny. Jest to prawdziwe święto miasta.
Niektórzy uczestnicy naszej wycieczki skorzystali z oferty handlowej wielu stoisk z ceramiką usytuowanych przy Ratuszu. Bolesławiecka ceramika to pożądany towar wśród zagranicznych i krajowych turystów i świetny pomysł na prezent.
Poznaliśmy również smak wody, którą częstowało miejscowe przedsiębiorstwo wodociągów. Woda była chłodna, niegazowana, gazowana, o smaku cytrynowym i pomarańczowym. W taki upalny dzień smakowała wybornie.
Tekst: Halina Kosińska
Zdjęcia: Bernarda Burghardt.
__________________________________________________________________________________________
JEDYNE TAKIE MIEJSCE – BORNE SULINOWO
30 sierpnia 2024 r. grupa 41 członków i sympatyków Oddziału PTTK „Stilon” uczestniczyła w wycieczce do Bornego Sulinowa. Jest to miejsce, którego aż do 1992 r. nie było na mapie Polski. Przed tą datą pełniło funkcję radzieckiego garnizonu, a wcześniej niemieckiego.
O dziejach Bornego Sulinowa i śladach dwóch XX – wiecznych totalitaryzmów: niemieckiego i radzieckiego bardzo obszernie i zajmująco opowiadał kierownik Izby Muzealnej pan Dariusz Czerniawski. Szczególnie wzruszająco opowiadał o jeńcach stalagów i oflagów utworzonych przez Niemców w Bornem Sulinowie i okolicach. Prezentował przedmioty wytworzone przez jeńców i pamiątki ofiarowane muzeum przez rodziny jeńców. Opowiadał o próbach ucieczek z Oflagu II D Gross Born. Od marca 1945 r. miejscowość zajęła armia radziecka i na dziesięciolecia wycięła ze struktury terytorialnej Polski. Czołg T-34 stojący przed muzeum nie jest pamiątką po żołnierzach radzieckich. Jest to eksponat z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Następnie Dariusz Czerniawski obwiózł nas po mieście i pokazał wiele ważnych budynków opowiadając o funkcjach jakie pełniły za czasów niemieckich, rosyjskich i pełnią obecnie. W Bornem Sulinowie w restauracji „Sasza” Aleksandra Piewienia zjedliśmy obiad słuchając jego barwnych opowieści o tym mieście. Odwiedziliśmy Wrzosowiska Kłomińskie na terenie dawnego poligonu. To największe wrzosowiska w Polsce. Na ich terenie w 2008 r. utworzono florystyczny rezerwat przyrody „Diabelskie Pustacie”. Nasza wycieczka zaplanowana była właśnie na czas kwitnienia wrzosów, zdążyliśmy na ostatnią chwilę, bo z powodu suszy i upałów kwiaty już brązowiały.
Dalsza trasa wycieczki przebiegała przez Drawski Park Krajobrazowy. Zatrzymaliśmy się w Starym Drawsku przy ruinach zamku Drahim. Podziwialiśmy dwa jeziora: Drawsko – największe jezioro Pojezierza Drawskiego i Żerdno. Dalej jechaliśmy przez Dolinę Pięciu Jezior drogą nazywaną drogą stu zakrętów, bo faktycznie wije się jak wąż wśród jezior i bukowych lasów. Po drodze zobaczyliśmy duże jezioro Siecino. W Złocieńcu obok „Złocieniaszka” - kamiennego zająca, pełniącego niegdyś funkcję drogowskazu, powitała naszą grupę burmistrz Złocieńca pani Małgorzata Głodek. Dalsza trasa prowadziła do Mirosławca przez Osiek Drawski. W Mirosławcu zatrzymaliśmy się w lesie przy 12 Bazie Bezzałogowych Statków Powietrznych w miejscu katastrofy samolotu CASA C – 295 M 019, która wydarzyła się w styczniu 2008 r. Stoi tam pomnik poświęcony żołnierzom sił powietrznych, którzy zginęli w tej katastrofie. W czasie całej trasy Maria Karbowska, która była organizatorką tej wycieczki opowiadała o Bornem Sulinowie, Wrzosowiskach Kłomińskich i Rezerwacie „Diabelskie Pustacie”, Czaplinku, Starym Drawsku i zamku Drahim, jeziorach: Drawsko, Żerdno i Siecino, Dolinie Pięciu Jezior z ich nazwami i wielkościami, Złocieńcu, Osieku Drawskim i pomniku lotników w Mirosławcu. Organizatorka pokazała nam piękno Pojezierza Drawskiego, na które warto wracać.
Wycieczkę z ramienia Zarządu Oddziału PTTK „Stilon” przygotowała i prowadziła Maria Karbowska.
Tekst: Maria Karbowska.
Zdjęcia: Elżbieta Burda, Maria Karbowska, Elżbieta Piekarczyk, Marian Piekarczyk
i Aleksander Grabowski.
__________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________
Jacques Offenbach „Orfeusz w piekle”
23 czerwca 2024 roku grupa 48 członków i sympatyków Oddziału PTTK „Stilon” obejrzała operetkę Jacques’a Offenbacha „Orfeusz w piekle” w Operze na Zamku w Szczecinie. Jacques Offenbach skomponował około 100 operetek. Pierwszą z nich była dwuaktowa operetka „Orfeusz w piekle”, którą skomponował w 1858 roku. Wykorzystał w niej mit o Orfeuszu w sposób komiczno-parodystyczny. Z książki Jana Parandowskiego „Mitologia” wiemy, że Orfeusz był królem Tracji. Był młody i bardzo piękny. Śpiewał i grał na lutni tak cudownie, że wszystko, co żyło, zbierało się dookoła niego, aby słuchać jego pieśni i grania. Żoną jego była Eurydyka, nimfa drzewna, hamadriada. Pewnego razu ukąsiła ją żmija i nimfa zmarła. Orfeusz bardzo rozpaczał i postanowił pójść do podziemia, żeby ją odzyskać.
Offenbach zrobił z tej romantycznej historii parodię mitu. Reżyser spektaklu w Operze na Zamku Jerzy Jan Połoński poszedł jeszcze dalej. Zrobił parodię parodii Offenbacha. Bardzo uwspółcześnił historię Orfeusza. Byliśmy świadkami realizacji filmowo-telewizyjno-serialowej na żywo. Świat mityczny zastąpił świat mediów: produkcji telewizyjnych, filmowych, internetowych, a akcja rozgrywała się wśród aktorów, celebrytów i gwiazd popkultury.
Wspaniałą rolę Orfeusza zagrał Łukasz Ratajczak, Eurydykę brawurowo zagrała Ewa Olszewska. Niezrównana była Ewa Meneszek w roli Opinii Publicznej. Orkiestrą Opery na Zamku dyrygował Jerzy Wołosiuk. Nie zabrakło szalonego kankana w wykonaniu Baletu Opery na Zamku. Oceniliśmy, że był to wieczór skrzący się wspaniałą muzyką, tańcem i dowcipnymi tekstami mówionymi.
Było to nasze wspólne trzecie spotkanie z Orfeuszem: pierwsze było w 2013 roku w Teatrze Muzycznym w Poznaniu w operetce „Orfeusz w piekle”, drugie w 2023 roku w Filharmonii Szczecińskiej we fragmentach opery Christopha Willibalda Glucka „Orfeusz i Eurydyka”.
W drodze do Szczecina Krystyna Kamińska rozpoczęła nowy cykl opowieści, tym razem o znanych ludziach Gorzowa. Opowiedziała życie ks. Witolda Andrzejewskiego jako aktora.
Krystyna Kamińska jest autorką książki „Witold Andrzejewski. Aktor Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. 1960-1966”.
Tekst - Maria Karbowska.
Zdjęcia - Marian Piekarczyk i zdjęcia prasowe.
__________________________________________________________________________________________
Giacomo Puccini „Manon Lescaut”
9 czerwca 2024 roku grupa 46 członków i sympatyków Oddziału PTTK „Stilon” obejrzała operę Giacoma Pucciniego „Manon Lescaut” w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Była to już czwarta opera Giacoma Pucciniego oglądana wspólnie. Poprzednie to: „Gianni Schicchi”, „Cyganeria” i „Madama Butterfly”. Obejrzeliśmy historię Manon, kobiety o złożonym i niełatwym charakterze. Piękna Manon waha się pomiędzy posiadaniem a brakiem. Między miłością a umiłowaniem luksusu. Co posiądzie, to zaraz traci. Opływając w dobra, dusi się dostatkiem i tęskni za ubogim kochankiem. Giacomo Puccini oparł libretto na powieści Antoine’a Prevosta „Historia kawalera des Grieux i Manon Lescaut”. Powieść wydano w 1731 roku. Zyskała od razu rozgłos i miano arcydzieła. W operze zobaczyliśmy, że z dwojga bohaterów zdeprawowaniu ulega jedynie des Grieux. Tylko on, mężczyzna uczciwy, prawy, wcześniej przestrzegający moralności chrześcijańskiej, pod wpływem uczucia do Manon sprzeniewierza się własnym zasadom. Natomiast panna Lescaut od początku jest po ciemnej stronie mocy. Ona nie ma zasad. Na świat patrzy przez pryzmat pieniędzy. Trudno jest jej docenić dobro i przyzwoitość. Manon jest nieodrodnym dzieckiem swej epoki. W operze usłyszeliśmy jedną z przepięknych arii „Donna non vidi mai”. Śpiewali ją najwięksi śpiewacy, w tym Luciano Pavarotti. Historia, jak na operę przystało, kończy się śmiercią Manon, która umiera z pragnienia na pustyni w ramionach des Grieux. Obsada realizatorów opery była znakomita. Spektakl reżyserował Gerard Jones, kostiumy stworzyła Donna Raphael, orkiestrą dyrygował Marco Guidarini. Rolę Manon śpiewała Yullia Aleksieieva, w rolę des Grieux wcielił się Max Jota. Wystąpił Chór i Orkiestra Teatru Wielkiego w Poznaniu. Plakat do opery opracował Andrzej Pągowski, znany twórca plakatów do filmów Andrzeja Wajdy.
W drodze do Poznania Krystyna Kamińska kontynuowała opowieść o patronach gorzowskich ulic. Zrobiła nam znów wielką niespodziankę wybierając patrona ulicy z dzielnicy Karnin, którego prawie nikt nie zna. Skupiła naszą uwagę na Janie Baczewskim Opowiedziała o wielkim patriocie polskim, który całe swoje życie walczył o godność Polaka. Dowiedzieliśmy się tyle ciekawych rzeczy o człowieku mając w mieście ulicę Jana Baczewskiego. Krystyna Kamińska jest autorką książki „Godność Polaka. Opowieść o Janie Baczewskim”.
Z ramienia Oddziału PTTK „Stilon” organizatorką imprezy była Maria Karbowska.
Tekst - Maria Karbowska
Zdjęcia - Marian Piekarczyk i zdjęcia prasowe
___________________________________________________________________________________________________________
